Każdy stan faktyczny jest inny, w związku z czym powyższy wpis nie może stanowić porady prawnej w Państwa indywidualnej sprawie. Jeżeli chcieliby Państwo uzyskać pomoc prawną w zakresie problematyki  opisanej powyżej zapraszamy do kontaktu z kancelarią za pomocą formularza znajdującego się pod tym linkiem. Zasady wykorzystania informacji zawartych w powyższym artykule dostępne są pod tym linkiem.

Jak przebiega proces zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową, w której skład osobowy wspólników może ulegać zmianie bez wpływu na byt prawny samego podmiotu. Oznacza to, że niezależnie od składu osobowego wspólników spółka pozostaje podmiotem praw i obowiązków wynikających z jej funkcjonowania w obrocie prawnym. Jest to jeden z podstawowych atutów wynikających z tej formy prowadzenia działalności gospodarczej bowiem istnieje relatywnie prosta możliwość do przeniesienia całości prowadzonego przedsiębiorstwa na podmiot trzeci.

Zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest obwarowane wieloma wymogami formalnymi, które wynikają między innymi z regulacji zawartych w kodeksie spółek handlowych oraz w samej umowie spółki. Skuteczne zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest więc procesem złożonym z wielu etapów, których część została opisana w niniejszym wpisie. 

1. Analiza treści umowy spółki

Umowa spółki może nakładać szereg ograniczeń lub wymogów w zakresie dokonania zbycia udziałów. Wynika to najczęściej z emanacji woli wspólników do zabezpieczenia składu osobowego spółki lub możliwości kontroli kto w ten skład wchodzi. Do często spotykanych ograniczeń w tym zakresie należy zawarcie w umowie spółki wymogu otrzymania przez wspólnika zgody na zbycie udziałów lub prawo pierwszeństwa w nabyciu udziałów przez pozostałych wspólników. Pierwszym krokiem przy procesie zbycia udziałów w spółce jest więc analiza treści umowy spółki, aby pozyskać wiedzę, czy umowa zakłada jakieś ograniczenia w tej materii. Jeżeli umowa zakłada takie ograniczenia, konieczne będzie podjęcie stosownych czynności, aby uzyskać wszelkie wymagane w tym zakresie zgody.

2. Forma umowy w przedmiocie zbycia udziałów

Po spełnieniu wymogów określonych umową spółki lub w przypadku braku takich wymogów możliwe jest przystąpienie do umowy sprzedaży udziałów. Zgodnie z art. 180 k.s.h. zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Ustawodawca wprowadził jednak w tym zakresie pewne wyłączenie, bowiem zgodnie z § 2 przedmiotowego przepisu w przypadku spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, zbycie przez wspólnika udziałów jest możliwe również przy wykorzystaniu wzorca udostępnionego w systemie teleinformatycznym. Oświadczenia zbywcy i nabywcy opatruje się wówczas kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Oznacza, to że jeżeli spółka była zakładana w tzw. systemie s24, możliwe jest zbycie udziałów przy wykorzystaniu tego systemu i formularzy w nim udostępnionych. Jeżeli zaś spółka była zakładana „tradycyjnie” u notariusza lub jeżeli nastąpiły u notariusza zmiany umowy spółki założonej w s24 wymagane będzie sporządzenie umowy zbycia udziałów w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Niezależnie od powyższego umowa zbycia udziałów powinna zawierać w swojej treści jej strony, liczbę udziałów, ich wartość nominalną, cenę sprzedaży, określenie momentu przejścia prawa oraz ustalenie szczegółów dotyczących zapłaty ceny.

3. Cena udziałów

Nieodzownym aspektem przy zbyciu udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest ustalenie ceny transakcji. Na cenę udziału wpływa wiele czynników, w związku z czym istnieje szereg metod wyceny udziałów. Można wyróżnić w tym zakresie metodę majątkową, porównawczą oraz dochodową. Metoda majątkowa zakłada przede wszystkim oparcie wyceny na składnikach aktywów i pasywów spółki. Metoda dochodowa bazuje na określeniu wartości pod względem potencjalnych dochodów wynikających z działania spółki. Metoda porównawcza odnosi się zaś do innych przedsiębiorstw o podobnym profilu, celem estymowania rynkowej wartości przedsiębiorstwa. Tematyka wyceny udziałów jest więc aspektem złożonym i niejednokrotnie wymaga konsultacji z podmiotami wyspecjalizowanymi w tym zakresie, aby prawidłowo ustalić cenę zbycia. Należy jednocześnie wyraźnie zaznaczyć, że cena zbycia udziałów nie jest tożsama z wartością nominalną udziału, która to wartość odnosi się do kapitału zakładowego spółki.

4. Zawiadomienie o zbyciu udziałów

Zgodnie z dyspozycją art. 187 § 1 k.s.h. o przejściu udziału, jego części lub ułamkowej części na inną osobę oraz o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału zainteresowani zawiadamiają spółkę przedstawiając dowód przejścia bądź ustanowienia zastawu lub użytkowania. Przejście udziału, jego części lub ułamkowej części oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania czynności. Należy więc wskazać, że o zawarciu umowy na podstawie której doszło do zbyciu udziałów należy zawiadomić spółkę wraz z przedstawieniem dowodu przejścia prawa. Zaniechanie temu obowiązkowi może stanowić o braku uprawnień korporacyjnych nowego właściciela np. prawa do wypłaty dywidendy.

5. Formalności rejestrowe i podatek

Po dokonaniu skutecznego zbycia udziałów następuje konieczność aktualizacji wpisu w KRS dotyczącego spółki. W tym celu niezbędne jest dokonanie stosownego zgłoszenia celem ujawnienia zaistniałych zmian. Prawdopodobna będzie również konieczność zgłoszenia zmian do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Należy jednocześnie pamiętać, że zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością podlega opodatkowaniu podatkiem PCC, którego wysokość na dzień sporządzenia niniejszego wpisu wynosi 1%. 

Polityka prywatności znajduje się pod tym linkiem